זיי האָבן מער ווייניקער דעם זעלבן אינהאַלט: מעשׂיות פֿון משפּחות, פֿרויען און קינדער געהאָלפֿן געוואָרענע פֿון גרויסע אומגליקן דורך אמונה, תּורה-לערנען, אָדער שמירת-שבת; עצות-רובריקן; דערציילונגען בהמשכים מיט פֿרויען וואָס מאַכן אַדורך משפּחה-צרות; און לעבעדיקע בריוו אין רעדאַקציע. מע טאָר אויך ניט פֿאַרגעסן אין די רעצעפּטן און קינדער-בײַלאַגעס. בײַ די ענגליש-שפּראַכיקע אויסגאַבעס זעט מען אָפֿט מאָל "האַשעם", בײַ די ייִדישע -- "אויבערשטער." זעלטן ווען זעט מען אַ בילד פֿון אַ פֿרוי, און זיכער ניט פֿון די מחברים. אַפֿילו די פֿרויען וואָס אַרבעטן פֿאַר די דאָזיקע זשורנאַלן באַצייכנט מען טיילמאָל נאָר מיטן ערשטן אות פֿון פֿאַמיליע-נאָמען.
נאָר דעם דאָזיקן מוסטער קען מען בײַטן צו דינען פֿאַרשידנערליי חסידישע לייענערס. "בינה" ("די וואָכנשריפֿט פֿאַר דער ייִדישער פֿרוי") איז גלאַנציק און קוקט אויס דורכויס פּראָפֿעסיאָנאַל לויטן נוסח פֿון די "דרויסנדיקע" זשורנאַלן ווי פֿאַמילי סוירקל אָדער גוד האַוסקיפּינג. דער סטיל שרײַבן איז היימיש און סענסיטיוו, ווי אויך זשורנאַליסטש פֿאַכמעניש. די פֿאָטאָגראַפֿיעס (אַרײַנגערעכנט אַוודאי די וויכקטיע קולינאַרע בילדער) זײַנען אויך פֿריש און צוצייִק. "משפּחה" איז ווידער שאַרפֿער, מער פּאָליטיש געשטימט. אין דעם נאָוועמבער-נומער איז געגאַנגען אַן עדיטאָריאַל מיטן קעפּל: "באַראַק אָבאַמעאַ דער פּאַגאַן."
די זשורנאַלן "מעלות"און "צײַטשריפֿט" (וואָס פֿאַרמאָגט אַ פֿאַמיליע-בײַלאַגע) זײַנען אפֿשר שוין מער באַקאַנט אונדזער לייענערס. די ייִדיש-וויקיפּעדיע (געשריבן רובא דרובא פֿון "הײַמישע" ייִדן) באַצייכנט די אויסגאַבע, אויף אַ באַרעכטיקטן אויב ניט איבעריק ברייטהאַרציקן אופֿן, ווי "אָרעם אין גראַפֿיק ווי רײַך אין גראַמאַטיק" - ד"ה ס'איז ווײַט ניט אַזוי געפּוצט ווי "בינה" אָדער "משפּחה." ס'איז אָבער מער תּמימותדיק, מיט אַ קלאַסישער אָפּגעזונדערטער פֿרומקייט וואָס איז נושׂא-חן. צײַטשריפֿט איז אַן אויסגאַבע מערסטנס פֿאַר מענער וואָס גיט אַרויס אַ בײַלאַגע פֿאַר פֿרויען.
חיים ווײַנבערגער איז דער אַרויסגעבער פֿון צײַטשריפֿטס פֿרויען-בײַלאַגע. "אין דער בײַלאַגע איז אונזער ציל צו צושטעלן אינטערעסאַנטע, באַלערנדע – און גאַנץ אָפֿט, מוסר און מידות – אַרטיקלעך פֿאַר היימישע פֿרויען. [דער טיראַזש איז] בערך 7,000. עס איז ב"ה כסדר געשטיגן".
מ., 30 יאָר אַלט, איז אַ חסידתטע פֿון באָראָ-פּאַרק, אַ ווײַב, מאַמע, און לייענערין פֿון מאַגאַזינס, באַזונדערש שבת. "כ'פֿלעג קויפֿן בינה, איצט לייען איך משפּחה. כ'לייען אויך וואָוג, גוד-האַוסקיפּינג, רידערס דײַדזשעסט, פֿעמילי סוירקל. כ'האָב ליב זייערע עצות, אַמאָל זײַנען זיי זייער גוט. כ'האָב ליב זייערע פֿאָרלייגן וועגן דער שטוב, ווי צו באַפּוצן."
וואָס איז דער אונטערשייד צווישן די "היימישע" און די וועלטלעכע זשורנלן וואָס זי ליייענט? "רידערס דײַדזשעסט האָט אמתע מעשׂיות מיט אמתע פֿאַרקטן. ייִדישע [ד"ה חסידישע] מעשׂיות - איר קענט עפּעס טאָן וועגן דעם און עפּעס אָפּלערנען דערפֿון." זי גיט צו, "כ'זע באמת ניט קיין פּראָבלעם מיט זיי [די ניט-חסידישע פֿרויען-זשורנאַלן]. קען זײַן אַז טייל באַמערקונגען דאָרטן זײַנען ניט הונדערט פּראָצענט כּשר. אַ סך וואָלטן געלייענט די היימישע מאַגאַזינס אָבער ניט גוד האַוסקיפּינג. עס ווענדט זיך אין אײַער מדרגה [פֿון חומרא]."
חנע מייזער, אַ גראַדויִר-סטודענטקע אין ייִדישער ליטעראַטור בײַ קאָלומביע וואָס איז געוואָרן אַ חסידתטע, האָט ניט ליב די ייִדישע זשורנאַלן צײַטשריפֿט און מעלות, ווײַל "זיי צעדרייען די קאָפּ און נעמען צען בלעטער צו שרײַבן אַ הקדמה צום ענין. כ'האָב אויך ניט ליב דעם חרדישן ייִדיש-שרײַבסטיל. עס איז צו מעלאָדראַמאַטיש. איך בין מער צוגעוווינט מיין איך צום סטיל פֿון די ענגלישע זשורנאַלן. איך רעד יעצט ייִדיש טאָג טעגלעך אַזוי איז עס מיר ניט נייטיק צו לייענען ייִדיש אויף טשיקאַוועס."
ווי ווירקן די וועלטלעכע זשורנאַלן אויף די חסידישע? וואָס דרינגט אַרײַן דורך די מויערן אַרום באָראָ-פּאַרק? אָדער "בינה"? ווײַנבערגער (דער רעדאַקטאָר פֿון צײַטשריפֿטס פֿרויען-בײַלאַגע) וואַרפֿט אָפּ אַזאַ השערה פֿון צווישנבאַציִונג. "פֿאַרוואָסס לייענען פֿון דער נישט-אידישער וועלט ווען עס איז דאָ גענוג א רײַכע שפֿע בײַ אונדז? בצירוף, וואָס די געדאַקען און שריפֿט פֿון ערליכע, היימישע פֿרויען קומען זיכער אַרויס פּאסיקער און קלאָרער ווי עס איז צו אונדזער גײַסט."
דאָרט ליגט אָבער דער הונט באַגראָבן, זאָגט קטלא קניא, אַ פּאָפּולערער ייִדיש-בלאָגער (וואָס שרײַבט אונטער אַ תּלמודישן פּסעוודאָנים) וואָס קריטיקירט די חסידישע קהילה פֿון אינעווייניק.
"ווי ווײַט איך הער פֿון לייענערס שווערן זיי זיך ביי דעם. כּלומר, זיי האָבן א געפֿיל אַז וואָס שטייט דאָרט איז תּורת לאָקשן און זאָגן עס נאָך מיט דער זעלבער קריטיקלאָזע געפֿיל וואָס זיי האָבן עס אַרײַנגעאָטעמט. איך מיין אַז דער אָפֿנקייט פֿונעם מאַגאַזין, דאָס הייסט אַז עס פֿאַרנעמט זיך מיט מער ווי גאַנץ שמאָלער חרדישע ענינים, הא גופֿא איז איר פֿאַרמאַכטקייט. די לייענערס קענען זיך פֿאָרשטעלן אַז מיט דעם האָבן זיי יוצא געווען גאַנץ מסכת וויסנשאַפֿט און נײַעס אָן דער שמוץ און כּפֿירה פֿון די גוייִשע צײַטונגען. אַזאַ חרדישע קונץ פֿון אײַנרעדן זייערע עולם אַז כּסדר טוט מען פֿריש פֿאַרשאַפֿן דאָס רעדל 'און אפֿילו די גוייִם שטייען און גאַפן'".
מ.ס צוגאַנג איז אַ תּכליתדיקער. "יעדער פֿרוי און יעדער מאַן איז אַנדערש - זיי האָבן ליב אַנדערע זאַכן. די פֿרויען האָבן ליב פֿרויענזאַכן, יעדער פֿרוי האָט ליב רעדן וועגן קינדער, און רעצעפּטן, און עצות. דאָס איז עס."
פֿאַר פֿיר דאָלאַר קען דער דרויסנדיקער, אָדער די חסידתטע, הנאָה האָבן צווישן אַנדערע פֿון "בינה"ס לאָקשן-רעצעפּטן. די בילדער זײַנען באַטעמט.
ר' שלום, עס פאסט באמת נישט פאר דיר אזא אומפראפעסיאנאלער ארטיקל.
השבמחקלייען עס אליין איבער, וועסטו גאנץ זיכער כאפן פארוואס עס איז אזוי ווייט פון גוט און שלימות'דיג אז עס לאזט זיך נישט גלייבן. די פונקטן זענען צעמישט, ווערן נישט פולקאם ארויסגעברענגט, ווערטער און זאצן שטימען נישט צווישן זיך און נישט מיט זייער שייכות צום קומענדיגן.
איך גלייב אז דו ביסט גענוג ערפארן צו זען די פראבלעמען.
איבערהויפט אז דאס ליגט אויך געדרוקט אינעם "פארווערטס", וואלטסטו דאס געמעגט אביסל באפיצן און פארפולקאמען איידער'ן אים פארעפנטליכן.
מיט דרך ארץ
עס טוט מיר באנג אז איר מיינט אזוי. ניט מסכים אבער. ראיות?
השבמחק