ווי אַזוי מע ווייסט

דער פֿילאַסאַפֿישער לימוד הייסט עפּיסטעמאַלאַגיע (פֿון גריכישן שורש "עפּיסטעמע" = וויסן). די וויסנשפֿט פֿון וויסן. ווי אַזוי מע ווייסט, מיט וועלכן צוגאַנג, וועלכע אַננעמענישן און קריטעריעס. ווען דערקלערט מען, אַז עפּעס וואַס האַט מען זיך שוין דערוווסט?

די פֿראַגע קומט צו רייד אויף פֿאַרשיידענע געביטן פֿון לעבן. נאָר באַזונדערש שײַכדיק איז זי אין מעדיצין. ווי אָפֿט קומט צו מיר אין קליניק אַרײַן אַ מענטש, וואָסס איז זיכער אַז ער איז קראַנק, ער ווייסט, האָט קיין ספֿקות ניט, און אין ביך פּונקט אַזוי זיכער אַז כ'ווייס דאָס ניט!

עס גייט ניט אין דעם, וואָס דער פּאַציענט איז אַ הוילער נאַר וואָס איז דאַרף איבעררעדן מיט חכמת-הדאָקטאָריִע. מע טאָר אויך ניט זאָגן, אַז כ'בין פּשוט "איינער פֿון יענע" געזונט-געבערס וואָס הערט זיך ניט צו צו די טענות פֿון זײַנע קונים. עס שטעקט גיכער אין דעם (כאַטש צום טייל) אַז כ'בין דערגאַנגען צו מײַן אויספֿיר, זיך דערוווסט, אויף אַן אַנדער אופֿן ווי ער/זי. איך מיטן "ביִאָ-מעדיצישינער" שיטה, ער מיטן "נאַראַטיווןץ" זי מיט דער מעשׂה וואָס זי דערציילט וועגן איר גוף, איך מיט די טעסטן און ציפֿערן וואָס מײַן מאָדערנע מלאָכה האָט אָנגענומען.

איין מאָל דערקענט דעם חילוק, דעם בילבול-המוחות (אין ערגסטן פֿאַל) - אָדער אפֿשר מחיצת-הברזל - איז די אויפֿגאַבע אויפֿצובויען אַן עפּיסטעמאָלאָגיע, אַן אופֿן וויסן, וואָס אָנערקענט סײַ דאָס וויסנשאַפֿטלעכע סײַ דאָס "עמך"דיקע.

אַן אלולדיקע אויפֿגאַבע? אַ ניט-רעאַליסטישע? מיר וועלן נאָך ב"נ רעדן.