[די ווייטערדיקע געדאנקען זיינען ניט מיינע, נאר פון א ייד פון מיין שול, ריטשארד קליימאן. ברענג איך זיי פארטייטשט אויף יידיש. המשך קומט.]
דעם 12טן נאוועמבער, נאך אלץ אין די ערשטע טעג נאך אבאמאס ניצחון (און מסתמא דערפאר מערסנטס אומבאמערקט) האט דער יידישער טעאלאגישער סעמינאר ארויסגעגעבן א מעלדונג, אז זיין אפטייל פון יידשער פילאסאפיע וועט מען ווייטער אנרופן דער אפטייל פון יידשער מחשבה, איז א סימן, אז די יידישע פילאסאפיע איז ממש היינט א יורד. נאר פאר וואס? מע קען אפשר טענהן, ווי דער באוווסעטר יידשער דענקער ניעל גילמאן אין זיין נייסטן בוך, אז נאר טייל יידן דארפן האבן די יידישע פילאסאפיע. די יידן וואס זיינען (אדער האלטן זיך פאר) אויטענטיש, דארפן זיף ניט ספראווען מיט קיין אמתדיקן קאנפליקט צווישן זייער יידישע וועלט און די גויישע. דער איינציקער היינטיקער ציל פון דער יידישער פילאסאפיע איז אן אפאלאגעטישע, דהיינו פארטיידיקן די יידישע פראקטיק פון דרויסן אדער, ווידער, פון דרויסן קריטיקירן זי. מע קען אפילו טענהן, אז די יידישע פילאלסאפיע (אריינגערעכנט דעם רמבם) איז קיין מאל ניט געווען קיין אומאפהענגיקער פילאסאפישער יש, נייערט א יידישע אפשפיגלונג פון דרויסנדיקע פילאסאפישע שטראמען. אז מע פרוווט זיך דערמאנען אין די סאמע וויכטיקסטע יידישע פיגורן פון אלע צייטן, וועט מען אנטרעפן אויף זעלטן וועמען וואס ס'איז אן אמתער יידשער פילאסאף.
(פֿון בנימין מאָס דרך בליצפּאָסט)
השבמחקInteresant. Dakht zikh az der Gilman iz a kluger.
Eyner a kolleg mayner hot getaynet azoy, iz es efsher shayekh: der etsem bagrif, tsi efsher beser der etsem tsil, fun der filosofye zint di grekher iz vos me darf oyszukhn di moes fun vos far a vayzgebung es zol nisht zayn, heyst es az a filosofye fun der yandes/yidishkayt volt memeyle geheysn a pruv oystsuzukhn ir moes. Ober historish-antropologish geredt (do red ikh, nisht der kolleg), iz stam a narishkayt tsu meynen az a sistem fun praktik vos hot gehat a kiem shoyn 1500/2000/3000 yor zol hobn a moes vos shvebt meever le-geshikhte, mshteyns gezogt, azoy vi s'iz a narishkayt tsu meynen az a mishpokhe iber etlekhe doyres zol hobn a moes un nisht nor 'mishpokhe enlekhkaytn." Iz, ken zayn az a "yidishe filosofye" tsi a "filosofye fun der yidishkayt" iz ummeglekh (un umbavuntshn: vayl vos iz di yidishkayt oyb nisht a komplitsirte, nisht-stabile batsiung tsvishn a 'mishpokhe' tsi a seder tuekhts -- d'h, di halokhe -- un a mishpokhe oder tsunoyfshtel fun gloybungn un ibergloybun
gn? Koh amar Benyomin ha-epikoyres).
Oder tsurikgeredt: me ken fregn filosofishe frages vegn di farsheydene minim praktik un gedank vos gevise yidn haltn, pravn, uazv, azoy vi me ken fregn filosofishe frages vegn 'ordinary language,' vegn der natur-visnshaft, vegn dem hinduizm, uazv -- ober dos heyst nisht "a yidishe filosofye."
Nor a por gedankn aroysgetsoygn fun finger, in dem fal bukhshtablekh -- B