יום שלישי, יולי 13, 2010

מע וועט קיין מאָל ניט וויסן

אַ חבֿר מײַנער האָט געזאָגט אַז די גרויסע ייִדישע שרײַבערס האָבן זיך אַרומגעטראָגן מיט קליינע השׂגות. זיי האָבן זיך באַגנוגנט מיט באַגרענעצטע אַמביציעס, אַ ליד דאָ, אַ ראָמאַן דאָרט, אַ פּיעסע בײַ אַ דריטער געלעגנהייט. וואָס בעט זיך, זאָגט ער, איז אַ לעבנס-פּראָגראַם. אַ טאָלסטאָי דאַרף זײַן, אַ סוצקעווער, אַן אצ"ג.

אַ בײַשפּיל האָט ער געבראַכט. לאָמיר אָנכאַפּן פּרץ, האָט ער געזאָגט, אַז מע לייענט איין שאַפֿונג זײַנס איז ניט אַזאַ גרויסע גדולה. נאָר ווען מע לייענט גאַנץ פּרץ כאַפּט מען זיך אַז -- פּרץ איז פּרץ.

הייסט עס, האָב איך געזאָגט, אַז מיט יעדער שאַפֿונג דאַרף מען ווײַטער אויפֿבויען דעם פּיתום ורעמסס פֿון אייגענעם לעבן. ווי אַ קינדס קלעצל-טורעם וואָס טאַטע-מאַמע ציטערן איבער דער צאָל קלעצלעך, טאָמער איז דאָס קינד חלילה הינטערשטעליק אין זײַן אַנטוויקלונג.

אויב אַזוי אַוווּ זאָל איך האַלטן איצט אין דער סכעמע פֿון מײַן מגדל בבֿל? וווּ איז מײַן צוקוקער וואָס זאָל מיר זאָגן וווּ איך האַלט, צי איך דאַרף ניט אַ קער טאָן אין איין ריכטונג אָדער אַ צווייטער?

איך אַרבעט אויף אַ מאַפּע און דער דזשי-פּי-עס איז ניטאָ. איך פֿאָר און אַלע ריכטונגען זײַנען מעגלעך, גאָרניט קיין מאַרשרוט איז פֿאַרווערט.

איז אויפֿגעשוווּמען די אַלטע מעשה. ברירה קעגן גורל. שאַפֿונג קעגן סופֿיקייט.

פּרץ האָט דען געוווּסט בײַ זײַן לעבן אַז ער איז עס - פרץ? די היסטאָריקער וועלן מסתּמא זאָגן, אַז יאָ, נאָר איך בין מסופּק. האָט ער דען אויך געוווּסט, אַז מע וועט אים בכלל ניט לייענען, ניט קענען לייענען, אין הונדערט יאָר אַרום? אַז כּמעט די איינציקע רייד פּרצס וועט מען הערן בײַ באָנטשע שווײַג אין מויל?

מע שרײַבט - מע לעבט - אומוויסיקערהייט. דער זייגער גייט און ניט דער שטוב ברענט, ניט מע הערט אָדער זעט דעם זייגער. מע האַלט די לאָפּעטע אין דער האַנט און מע בויט און מע בויט ביז מע שפּירט ווי די זון ווערט הייס ווי אַ בלוטאויסגאָס און די ליניעס פֿון דער סכעמע ווערן שוין פֿאַרטײַטשט פֿון אַ נײַגעריקן צוקוקער מיט צוטריט צו אונדזער לעבן, געזען סוף-כּל-סוף כּלפּי חוץ.

עס גייט די רייד וועגן דיר, וואָס דו האָסט אָנגעשריבן, צי עס האָט געטויגט, און וועסט קיין מאָל ניט וויסן דעם ענטפֿער. ניט צי דײַנע שרײַבעכצן האָבן געטויגט, ניט צי דו האָסט געטויגט.

יום שני, יולי 12, 2010

מיר דערציילן טרויעריקע מעשׂיות

מיר דערציילן טרויעריקע מעשׂיות
גליקלעך מיטן תּכלית דערפֿון
מונטער מיט דער כּוונה צו ראַטעווען
טויט איז קיין מניעה ניט
און חורבן גאָר ניט סוף

יום חמישי, יולי 01, 2010

"איך בין ניט קיין חרדי און ניט קיין ספרדי, נאר איך האלט, אז דאס איז א קאמף פאר מענטשן-רעכט אין ישראל. "

מיט א וואך צוויי צוריק האב איך געבעטן אייערע מיינונגען וועגן דער אנגעיינדיקער "פרשת עמנואל". האט א חשובער פעאט זיך גארניט געפוילט אוןהאט גלייך צוגעשיקט א תשובה.

איי, כ'בין 100% ניט מסכים מיט כמעט אלץ וואס ער שרייבט? סיי ווי סיי האב איך דרך-ארץ פאר זיין פאעזיע, און אזוי ווי ער איז דארטן בארץ און איך בין דא בחוץ איז כדאי פון אים צו הערן. זאלן זיך טויזנט בלומען צעבליען.

שלום, א גרוס דיר. איך בין א שטיקל עד-ראייה. ערשטנס איז דאס ניט קיין קאמף צווישן אשכנזים און ספרדים (אויב דו האסט אין זינען נעכטיקע דעמאנסטראציע אין ירושלים און אין אנדערע ישראלדיקע שטעט. ס'איז א קאמף קעגו בג''ץ, דעם בית דין גבוה לצדק, וואס האט איינגעפירט אין אונדזער לאנד א מין דיקטאטור פון "שלטון החוק" (געזעץ-מאכט). דאס איז א פארמאכטער קלוב פון 15 ריכטער (בלויז איינער פון זיי א ספרדישער מיט א יארמלקע). זיי האבן זיך צוגעטשעפעט צו א מיידלשער חרדישער שול בית-יעקב פון עמנואל מיט א תירוץ, אז אריבער זיבעציק פראצענט מיידלעך אויף "מגמה חסידית" זיינען אשכנזישע. תחלית איז דאס א קאמף קעגן אומאפהענגיקער חרדישער בילדונגס-סיסטעם. די ריכטער האבן געשיקט אין תפחסע צעדליקער עלטערן, וועלכע האבן זיך אפגעזאגט צו שיקן זייערע טעכטער אין א "געמישטער" שול, אן א "מגמה". מע האט זיי באשולדיק אין א ראסיזם. הקיצור, אין תפיסה זיינען אריין אויך ספרדים און תימנער. דערצו נאך האט ניט דער בג''ץ קיין רעכט צו משפטן פשוטע בירגער, אלא בלויז אנשטאלטן און באאמטע. זיי האבן געקענט משפטן דאס בילדונגס-מיניסטעריום, נאר ניט די טאטע-מאמע פון א קאנקרעטער תלמידטע.


איך בין ניט קיין חרדי און ניט קיין ספרדי, נאר איך האלט, אז דאס איז א קאמף פאר מענטשן-רעכט אין ישראל. אויב ס'זיינען ביי דיר דא קאנקרעטע פראגן, פרעג.


אַוואַנסירטער ייִדיש־קורס מיט באָריס סאַנדלער

דאָנערשטיק, דעם 22סטן יולי, וועט באָריס סאַנדלער אָנהייבן אַ נײַעם אַוואַנסירטן ייִדיש־קורס ספּעציעל פֿאַר שרײַבערס, וואָס וועט זיך טרעפֿן יעדע צוויי וואָכן בײַם "פֿאָרווערטס" אין מאַנהעטן. ער האָט זיך ברייטהאַרציק אָנגעבאָטן צו לערנען דעם קורס בחינום, אָבער בלויז געציילטע מענטשן וועלן אָנגענומען ווערן — בסך־הכּל 5 ביז 7 אָנטיילנעמער. אַלע אַפּילקאַציעס זײַנען אָנגעלייגט, כאָטש דער קורס איז געצילט ספּעציעל פֿאַר יונגע שרײַבערס. די אַפּליקאַנטן וועלן ווערן אָנגענומען לויט אַ בײַשפּיל פֿון זייער שרײַבן און אַ באַשרײַבונג פֿון זייער ייִדיש־הינטערגרונט

אַלע פֿאַראינטערעסירטע, זײַט אַזוי גוט און שיקט אַזאַ מין באַשרײַבונג און אַ בײַשפּיל פֿון אײַער שרײַבן אויף ייִדיש (אַן אַרטיקל, אַ דערציילונג אאַז"וו) ניט קירצער ווי 200 ווערטער, אויפֿן אַדרעס
leyzertag@me.com

אַלע אַפּליקאַציעס דאַרפֿן אָנקומען פֿאַרן 13טן יולי. ווײַטערע פּרטים וועלן די אַפּליקאַנטן באַקומען צו הערן ביזן 18טן יולי

זאָל זײַן מיט מזל