מע קען אַזױ אַרום זאָגן, אַז דאָס אײנציקע אָרט אין סוצקעװערס געטאָ-לידער, װוּ אַ דירעטקע װענדונג צו "גאָט" איז נישט אָפּגעמעקט געװאָרן אין סוצקעװערס אַ כּחבֿ-יד, קען מען געפֿינען נאָר אין כּחבֿ-יד פֿון ליד "אונטער דײַנע װײַסע שטערן".
גלײַכצײַטיק איז געבליבן אַ טיפֿער ריס, דער דורות-ריס. אין אַמעריקע האָבן יונגע מענטשן זיך ניט באַנוצט מיט ייִדיש. דער עלטערער דור יאָ, און דער יונגער דור... וואָס ייִנגער — אַלץ מער אָפּגעווײַטערט איז מען געווען. דער געדאַנק וואָס מיר איז אויפֿגעקומען צו פֿופֿצן יאָר, צו גיין קעגן דעם שטראָם, קעגן דער געשיכטע, איז געווען געבויט אויף אָט דעם יסוד: ניט געקוקט דערויף וואָס על-פּי לאָגיק דאַרף מען ניט די שפּראַך — אַלע אין אונדזערע יאָרן האָבן זיך שוין לאַנג, לאַנג אָפּגעטרייסלט פֿון איר — דווקא דערפֿאַר דאַרף זי אונדז ווערן אייגנס. און מיר דאַרפֿן איבערשמעלצן דאָס וואָס מיר האָבן געקראָגן פֿון דעם עלטערן דור, ניט געקוקט דערויף וואָס ער האָט אין אונדז ניט געגלייבט. יאָ, זיי האָבן אונדז געלערנט און געהאָדעוועט, אָבער גלייבן אין אונדז האָבן זיי ניט געקענט, ווײַל מיר זײַנען געווען הי־געבוירענע. וואָס קענען מיר, נעבעך, אויפֿטאָן?
פֿאַרשטייט זיך, אַז ייִדיש איז מײַן שפּראַך. איך ווייס ניט, צי עס איז מיר נאָענט אָדער ווײַט, צי האָב איך עס ליב אָדער פֿײַנט — איך דענק ייִדיש, איך רעד ייִדיש, איך שרײַב ייִדיש; ווײַל אַלע מײַנע געדאַנקען און בילדער, אַלץ וואָס איך טראַכט און זע, טראַכט איך און זע דורך ייִדישע ווערטער. ווען איך גיי אויף דער גאַס און הער וועמען רעדן ייִדיש, ווייס איך, אַז איך האָב אין דער גאַס אַ ברידערלעכן מיטמענטש. אָבער דאָס הייסט ניט, אַז איך בין אַ פּאַטריאָט פֿון ייִדיש. איך בין, וואַרשײַנדלעך, אַ פּאַטריאָט פֿון מענטשן, וואָס דורך זײַן לשון גיט ער זיך מיר צו דערקענען, אַז מיר געהערן צו איין גורל. אָבער דאָס הייסט בשום-אופֿן ניט, אַז נאָר די מענטשן, וואָס רעדן ייִדיש, זײַנען מיר אַזוי נאָענט. אָפֿט מאָל איז מיר פֿיל נעענטער אַ מענטש, וואָס רעדט ענגליש, דײַטש, פּויליש, רוסיש אָדער העברעיִש, וואָס איך פֿאַרשטיי מער אָדער ווייניקער, און איך פֿיל זיך מיט אים פֿיל ברידערלעכער, ווי צו מאַנכע, וואָס רעדן ייִדיש.
גאָלדמאַנס פֿאָטער איז געשטאָרבן דעם ערשטן אַפּריל און אילאָ גאָלדמאַן איז באַגאַנגען זעלבסטמאָרד דעם ערשטן יאַנואַר, און דווקא אין דער צײַט ווען געדאַכט האָט זיך אים אַז אָט, מיטן כּוח פֿון אָפּזונדערונג און צונויפֿפֿאַל, עפֿנט זיך אים אויף אַ נײַע תּקופֿה און ער געפֿינט פֿאַר זיך אַליין דעם אָנהייב פֿון אַ תּיקון דורכן "בולוואָרקער" און אַ געוווּנטשענער שטייגער לעבן, און דערעיקר דורך דער אַסטראָנאָמיע און איבערזעצן דעם "סאָמניום". צעזאַר איז געווען דער איינציקער וואָס האָט געלייגט אַכט אויף דער מאָדנער קאָמבינאַציע דאַטעס צווישן דעם טויט פֿון גאָלדמאַן און דעם טויט פֿון זײַן פֿאָטער, און אַפֿילו באַמערקט דאָס עטלעכע טעג נאָך דער לוויה פֿון גאָלדמאַן בשעת ער שטייט אין דער קיך פֿון עם ישראל און מאַכט זיי ביידן טיי, אָבער באַמערקט האָט ער דאָס ווי אַן אַנעקדאָט אָן שום באַטײַט, ווײַל אין יענער צײַט האָט צעזאַר באמת אויפֿגעגעבן אַלץ און אַפֿילו אויף דער קלענסטער באַמיִונג איז ער ניט געווען גרייט חוץ זײַנע תּיכּפֿדיקע באַדערפֿענישן, און אין דער האָפֿענונגסלאָזן פּראָצעס פֿון זײַן בליִאַקירונג, ווען ער גייט אַלץ מער אָנגעטאָן אין מאָדישע קליידער פֿון שרײַענדיקע קאָלירן, פֿאַרלאָזט וואָנצעס, רייכערט פּאַפּיראָסן פֿון אַ בעסערער קוואַליטעט, פֿרעסט און זויפֿט און לויפֿט נאָך יעדער צופֿעליקער פֿרוי אין זײַן וועג, בשעת דער עיקר פֿון זײַנע געדאַנקען און דער רעשט פֿון זײַן ווילנס-כּוח זײַנען אָפּגעגעבן זײַן בכור וואָס קרענקט אויף אַ קראַנקייט אָן אַן אויסהיילונג און וואָס זײַן מצבֿ ווערט האָפֿענונגסלאָז, האָט צעזאַר שוין נאָר געזען דאָס לעבן ווי אַן אומבאַטעמטער דורכפֿאַל אויסגעליידיקט פֿון זין, אָדער ווי אַ גרויסער קוריאָז וואָס מע דאַרף הנאָה האָבן דערפֿון ווי נאָר מעגלעך, אַ זאַך וואָס אין די מאָמענטן פֿון ניכטערקייט און חרטה וואָס האָבן אים אָנגעפֿאַלן פֿון צײַט צו צײַט האָט ער אָנגערופֿן “דאָס פֿריילעכע זעלבסטמאָרד.” דער איינציקער מענטש וואָס האָט אָן שום ספֿק געפּרוּווט דעשיפֿרירן די סודותדיקע טײַטשן פֿון יענעם דאַטעס-צופֿאַל איז געווען גאָלדמאַן, נאָר וואָס, ער איז שוין טויט.
מע פֿלעג האַלטן פֿאַר אַן אידעאַל דעם כּלל "די בעסטע אינטערעסן פֿון פּאַציִענט." אלא װאָס, ס'איז נישט אַלע מאָל קלאָר װי אַזױ מע דערגײט יענע "בעסטע אינטערעסן," באַזונדערש אױב דער פּאַציִענט איז נישט בכּוח זײ אױסצודריקן. אָבער נישט נאָר צוליב פּראַקטישע סיבות האָט מען אָפּגעװאָרפֿן יענעם כּלל. עס האַנדלט זיך אין די עטישע יסודות פֿון דער הײַנטיקער ביִאָעטיק, װאָס האָבן זיך היפּש געביטן אין די לעצטע יאָרצענדליקער. צו מאַכן אַ באַשלוס לשם יענעמס אינטערעסן איז חשוד, באַזונדערש אױב מע נעמט אָן פֿאַר זיכער אַז מע װײסט װאָס יענעמס אינטערעסן זײַנען - דאָס שמעקט שױן מיט פּאַטערנאַליזם, װאָס איז הײַנט (נישט בחינם) מער נישט געװוּנטשן.
טײַערע חבֿרים,bowerypoetrylive.com
אויב איר קענט ניט קומען אויף גלאַטשטיין וואָלט זיך מחיה געווען! - אַ צוויי־שפּראַכיקער אָוונט הײַנטצײַטיקע ייִדישע פּאָעזיע קענט איר דאָס זען אויף אײַער קאָמפּיוטער פּונקט (און נאָר) אין דער צײַט פֿון דער פּראָגראַם:
זונטיק, דעם 1טן אויגוסט; 6:00 - 7:45 אין אָוונט. ידי פּראָגראַם
פּאָעזיע און זינגלידער:
שלום בערגער, דזשאַש וואַלעצקי, גיטל שעכטער־ווישוואַנאַט
דוד באָטוויניק, לייזער בורקאָ, דינה וואָלאָך, גרשון ווײַס, יעפֿים וויניצקי, שמואל מאַרדער, דוד פֿאַליק, לאה ראָבינסאָן, מינדל רינקעוויטש
שלום, א גרוס דיר. איך בין א שטיקל עד-ראייה. ערשטנס איז דאס ניט קיין קאמף צווישן אשכנזים און ספרדים (אויב דו האסט אין זינען נעכטיקע דעמאנסטראציע אין ירושלים און אין אנדערע ישראלדיקע שטעט. ס'איז א קאמף קעגו בג''ץ, דעם בית דין גבוה לצדק, וואס האט איינגעפירט אין אונדזער לאנד א מין דיקטאטור פון "שלטון החוק" (געזעץ-מאכט). דאס איז א פארמאכטער קלוב פון 15 ריכטער (בלויז איינער פון זיי א ספרדישער מיט א יארמלקע). זיי האבן זיך צוגעטשעפעט צו א מיידלשער חרדישער שול בית-יעקב פון עמנואל מיט א תירוץ, אז אריבער זיבעציק פראצענט מיידלעך אויף "מגמה חסידית" זיינען אשכנזישע. תחלית איז דאס א קאמף קעגן אומאפהענגיקער חרדישער בילדונגס-סיסטעם. די ריכטער האבן געשיקט אין תפחסע צעדליקער עלטערן, וועלכע האבן זיך אפגעזאגט צו שיקן זייערע טעכטער אין א "געמישטער" שול, אן א "מגמה". מע האט זיי באשולדיק אין א ראסיזם. הקיצור, אין תפיסה זיינען אריין אויך ספרדים און תימנער. דערצו נאך האט ניט דער בג''ץ קיין רעכט צו משפטן פשוטע בירגער, אלא בלויז אנשטאלטן און באאמטע. זיי האבן געקענט משפטן דאס בילדונגס-מיניסטעריום, נאר ניט די טאטע-מאמע פון א קאנקרעטער תלמידטע.
איך בין ניט קיין חרדי און ניט קיין ספרדי, נאר איך האלט, אז דאס איז א קאמף פאר מענטשן-רעכט אין ישראל. אויב ס'זיינען ביי דיר דא קאנקרעטע פראגן, פרעג.
דאָנערשטיק, דעם 22סטן יולי, וועט באָריס סאַנדלער אָנהייבן אַ נײַעם אַוואַנסירטן ייִדיש־קורס ספּעציעל פֿאַר שרײַבערס, וואָס וועט זיך טרעפֿן יעדע צוויי וואָכן בײַם "פֿאָרווערטס" אין מאַנהעטן. ער האָט זיך ברייטהאַרציק אָנגעבאָטן צו לערנען דעם קורס בחינום, אָבער בלויז געציילטע מענטשן וועלן אָנגענומען ווערן — בסך־הכּל 5 ביז 7 אָנטיילנעמער. אַלע אַפּילקאַציעס זײַנען אָנגעלייגט, כאָטש דער קורס איז געצילט ספּעציעל פֿאַר יונגע שרײַבערס. די אַפּליקאַנטן וועלן ווערן אָנגענומען לויט אַ בײַשפּיל פֿון זייער שרײַבן און אַ באַשרײַבונג פֿון זייער ייִדיש־הינטערגרונט
אַלע פֿאַראינטערעסירטע, זײַט אַזוי גוט און שיקט אַזאַ מין באַשרײַבונג און אַ בײַשפּיל פֿון אײַער שרײַבן אויף ייִדיש (אַן אַרטיקל, אַ דערציילונג אאַז"וו) ניט קירצער ווי 200 ווערטער, אויפֿן אַדרעס
leyzertag@me.comאַלע אַפּליקאַציעס דאַרפֿן אָנקומען פֿאַרן 13טן יולי. ווײַטערע פּרטים וועלן די אַפּליקאַנטן באַקומען צו הערן ביזן 18טן יולי
זאָל זײַן מיט מזל
װאָס - רעדוצירט אױף זײערע פּשוטסטע קעגנזײַטיקע פֿאָרעמס -- זײַנען געװען בלומס געדאַנקען װעגן סטיװענס געדאַנקען װעגן בלום און װעגן סטיװענס געדאַנקען װעגן בלומס געדאַנקען װען סטיװען?ער האָט געמײנט אַז ער האָט געמײנט אַז ער איז אַ ייִד כאָטש ער װײסט אַז ער װײסט אַז ער װײסט אַז ער איז נישט.
דאָס איז דער ערשטער חלק. המשך קומט אי"ה.
1. זייט אזוי גוט און זאגט אונדז עפעס וועגן אייערע קינדער-יארן, וואו איר זייט אויפגעוואקסן, וועלכע חסידות, וועלכע ישיבות, אד"גל, וואס פאר אן עלטערן... אין אייער משפחה-לעבן האט איר געהאט פאזיטיווע איבערלעבענישן מיט רעליגיעזקייט/חסידות?
איך בין אויפגעוואקסן אין בארא פארק און געלערנט אין קראסנא חדר. נאך די בר מצוה האב איך געלערנט איין יאר אין מאנטריאל ביים זשיבוי'ער רב, ר' יחיאל מאיר כ"ץ, און דערנאך אין סקווירא ישיבה קטנה אין וויליאמסבורג. פון דארט בין איך נאנט געווארן צו סקווירא חסידות, און געגאנגען לערנען אין שיכון סקווירא, וואו איך האב דערנאך חתונה געהאט, געלערנט אין כולל, און געוואוינט מיט מיין פאמיליע פאר בערך צוועלף יאר.2. ווען און ווי אזוי האט איר אנגעהויבן שפירן ספקות וועגן פרומען לעבן-שטייגער? און וועגן וואס, גענוי, זיינען (געווען) אייערע ספקות? צי איז געגאנגען אין מחשבות, פירעכצן, דער געזעלשאפט, לעבן-שטייגער, אלץ אדער גארניט פון די?
אלץ בחור אין ישיבה און אלץ יונגערמאן גלייך נאך די חתונה בין איך געווען גאר א פרומער, און איך האב זיך געווייקט אין ספרי חסידות און אין דעם חסיד'ישן לעבנסשטייגער. איך בין אבער פון קינדווייז אן געווען א שטענדיגע ליינער -- פון קראסנא חדר, צו מיין גוטן מזל, האב איך זיך איינגעקויפט א גאנץ פיינעם קענטעניס מיט ליינען און שרייבן ענגליש. צוביסלעך האב איך אנגעהויבן צו ליינען אויף פילע וועלטליכע ענינים, און עווענטועל האב איך זיך אנגעשטויסן אין ליין-מאטעריאל וואס האבן באהאנדלט די נושאים פון רעליגיע. אין אנהייב האט עס מיר נאר אריינגעגעבן ספקות אויף דעם עקסטרעמיזם פון חסיד'ישן לעבנסשטייגער, די בלינדע אמונה, די דערווייטערונג פון וויסנשאפט, און דאס מענטאליטעט וואס זאגט אז אלץ וואס מיר טוען איז כשר און ריכטיג..די אומאָפּהענגיקייט־דעקלאַראַציע פֿון מדינת־ישׂראל (מגילת עצמאות)
פֿון דער אָפֿיציעלער בולעטין פֿון מדינת־ישׂראל, נומ´ 1 פֿינף טעג אין אייר תּשח / דעם 15טן מײַ 1948 תּל־אָבֿיבֿ
די פּראָקלאַמירונג פֿון דער גרינדונג פֿון מדינת־ישׂראל (הכרזה על הקמת מדינת ישׂראל)
אין ארץ־ישׂראל איז אויפֿגעקומען דאָס ייִדישע פֿאָלק. דאָ האָט זיך אויסגעפֿורעמט זײַן גײַסטיק, רעליגיעז, און פּאָליטיש געשטאַלט. דאָ האָט עס געפֿירט אַ פֿולשטענדיק מלוכה־לעבן. דאָ האָט עס געשאַפֿן נאַציאָנאַלע און אַלגעמיין־מענטשלעכע קולטור־פֿאַרמעגנס און געגעבן דער גאַנצער וועלט דאָס אייביקע „בוך פֿון ביכער."
נאָך דעם ווי דאָס פֿאָלק איז בגוואַלד פֿאַרטריבן געוואָרן פֿונעם לאַנד, האָבן זיי עס געהאַלטן טײַער וווּ נאָר זיי זײַנען געווען צעזייט און צעשפּרייט. דאָס פֿאָלק האָט ניט אויפֿגעהערט בעטן דעם אייבערשטן און צו האָפֿן זיך אומצוקערן אין זייער לאַנד און דאָרט צו באַנײַען זייער פּאָליטישע פֿרײַהייט.
צוליב דער דאָזיקער טראַדיציאָנעלער און היסטאָרישער פֿאַרבינדונג האָבן ייִדן זיך געריסן אין יעדן דור זיך אומצוקערן און באַזעצן זיך אין זייער היימלאַנד. אין די לעצטע דורות קערט מען זיך אום מחנותווײַז. חלוצים, אומלעגאַלע אימיגראַנטן (מעפּילים) און באַשיצערס האָבן אויפֿגעהאָדעוועט משפּחות, אויפֿגעלעבט זייער העברעיִשע שפּראַך, אויפֿגעבויט דערפֿער און שטעט, און אויפֿגעשטעלט אַ ייִשובֿ וואָס צעוואַקסט זיך וואָס אַ מאָל גרעסער און באַהערשט זײַן עקאָנאָמיע און קולטור, יאָגט זיך נאָך שלום און פֿאַרטיידיקט זיך אַליין, בענטשט אַלע תּושבֿים פֿון לאַנד מיט דער ברכה פֿון פּראָגרעס, און שטרעבט צו מלוכהשער אומאָפּהענגיקייט.
אין יאָר תרנז (1897) האָט זיך פֿאַרזאַמלט דער ציוניסטישער קאָנגרעס אויפֿן רוף פֿון דער וויזיאָנערישן אָנפֿירער טעאָדאָר הערצל, און האָט קאָנסטאַטירט דאָס רעכט פֿון ייִדישן פֿאָלק אויף נאַציאָנאַלן אויפֿקום אויף זײַן לאַנד.
דאָס דאָזיקע רעכט האָט מען אָנערקענט אין דער באַלפֿור־דעקלאַראַציע פֿון 2טן נאָוועמבער 1917, און באַשטעטיקט דורכן מאַנדאַט אין נאָמען פֿון פֿעלקער־פֿאַרבאַנד, וואָס האָט צוגעגעבן אַ באַזונדערע אינטערנאַציאָנאַלן כּוח דער היסטאָרישער פֿאַרבינדונג צווישן דעם ייִדישן פֿאָלק און ארץ־ישׂראל, און צום רעכט פֿון ייִדישן פֿאָלק צו פֿאַרלייגן פֿון דאָס נײַ זייער פֿאָלקסהיים.
דער חורבן וואָס האָט געבושעוועט איבערן ייִדישן פֿאָלק אין דער לעצטער צײַט, אין וועלכן מע האָט איבערגעלאָזט דעם אומקום מיליאָנען אייראָפּעיִשע ייִדן, האָט פֿון דאָס נײַ קלאָר באַוויזן די נייטיקייט פֿון אַ לייזונג אויף דער פּראָבלעם פֿון ייִדישן פֿאָלק, וואָס עס פֿעלט אים אַ היימלאַנד און אומאָפּהענגיקייט, דורך דער באַנײַונג פֿון דער ייִדישער מלוכה אין ארץ־ישׂראל, וואָס וועט ברייט אויפֿמאַכן די טויערן פֿון היימלאַנד פֿאַר יעדן ייִד און וועט צושטעלן דעם ייִדישן פֿאָלק אַ גלײַכבאַרעכטיקטן נאַציאָנאַלן סטאַטוס אין דער ברידערשאַפֿט פֿון פֿעלקער.
די שארית־הפּליטה־ייִדן וואָס זײַנען ניצול געוואָרן פֿון דעם שרעקלעכן נאַצישן אומקום אין אייראָפּע, ווי אויך די ייִדן פֿון אַנדערע לענדער, האָבן ניט אויפֿגעהערט אומלעגאַל אײַנצווואַנדערן אין ארץ־ישׂראל, ניט געקוקט אויף יעדער שוועריקייט, מניעה און סכּנה, און האָבן ניט אויפֿגעהערט צו פֿאָדערן זייער רעכט אויף אַ לעבן פֿון כּבֿוד, פֿרײַהייט און ערלעכער האָרעוואַניע אין היימלאַנד פֿון זייער פֿאָלק.
אין דער צווייטער וועלט־מילחמה האָט דער ייִדישער ייִשובֿ אין לאַנד געגעבן צו שטײַער מיט דער פֿולער מאָס צום קאַמף פֿון די לענדער וואָס האָבן געשטרעבט נאָך פֿרײַהייט און שלום קעגן די כּוחות פֿון נאַצישן רשע, און מיט דער בלוט פֿון זייערע סאָלדאַטן און זייער קעמפֿערישן מי געשאַפֿן פֿאַר זיך דאָס רעכט גערעכנט צו ווערן צווישן די פֿעלקער וואָס האָבן פֿאַרלייגט די אָרגאַניזאַציע פֿון די פֿאַראייניקטע פֿעלקער.
דעם 29סטן נאָוועמבער 1947 האָט די פֿאַרזאַמלונג פֿון די פֿאַראייניקטע פֿעלקער אָנגענומען אַ רעזאָלוציע וואָס האָט גערופֿן צום אויפֿקום פֿון אַ ייִדישער מדינה אין ארץ־ישׂראל. די פֿאַרזאַמלונג האָט געפֿאָדערט בײַ די תּושבֿים פֿון ארץ־ישׂראל, זיי זאָלן אָננעמען די נייטיקע מיטלען פֿון זייער זײַט כּדי אויסצופֿירן די רעזאָלוציע. דאָס דאָזיקע אָנערקענען מצד די פֿאַראייניקטע פֿעלקער פֿון רעכט פֿון ייִדישן וואָלק צו גרינדן זייער מדינה איז ניט בטל צו מאַכן.
דאָס רעכט איז דאָס נאַטירלעך רעכט פֿון ייִדישן פֿאָלק צו זײַן אַ פֿאָלק מיט פֿעלקער צו גלײַך, דער בעל־הבית איבערן אייגענעם רשות אין דער אייגענער סוּווערענער מדינה.
בהסכּם דערמיט האָבן מיר זיך פֿאַרזאַמלט, די פֿאָרשטייער פֿון פֿאָלקסראַט, די רעפּרעזענטאַנטן פֿון ייִדישן ייִשובֿ און דער ציוניסטישער באַוועגונג, אין טאָג פֿון פֿאַרענדיקן זיך פֿון בריטישן מאַנדאַט איבער ארץ־ישׂראל. מיטן כּוח פֿון אונדזער נאַטירלעכן און היסטאָרישן רעכט און אויפֿן יסוד פֿון דער רעזאָלוציע פֿון די פֿאַראייניקטע פֿעלקער, פּראָקלאַמירן מיר דערמיט די גרינדונג פֿון דער ייִדישער מלוכה אין ארץ־ישׂראל, מדינת־ישׂראל.
מיר באַשטימען אַז פֿון פֿאַרענדיקן זיך פֿון מאַנדאַט, הײַנט אויף דער נאַכט, פֿרײַטיק צו נאַכטס, זעקס טעג אין אייר תּשח (דעם 15טן מײַ 1948), און ביז דער גרינדונג פֿון די פּאַסיקע, אויסגעקליבענע אויטאָריטעטן פֿון דער מלוכה בהסכּם מיט דער קאָנסטיטוציע וואָס עס וועט אָננעמען די קאָנסטיטוציאָנעלע פֿאַרזאַמלונג ניט שפּעטער ווי דעם 1טן אָקטאָבער 1948 – וועט דינען דער פֿאָקלסראַט ווי דער דערווײַליקער מלוכה־ראַט, און זײַן אויספֿיר־אָפּטייל, די פֿאָלקס־אַדמיניסטראַציע, וועט מיט זיך פֿאָרשטעלן די דערווײַליקע רעגירונג פֿון דער ייִדישער מלוכה, וואָס וועט אָנגערופֿן ווערן בײַם נאָמען ישׂראל.
מדינת־ישׂראל וועט זײַן אָפֿן פֿאַר עלייה און פֿאַר קיבוץ־גלויות; זי וועט שטיצן די אַנטוויקלונג פֿון לאַנד לטובֿת די אַלע תּושבֿים אירע; זי וועט זײַן פֿאַרלייגט אויפֿן יסוד פֿון פֿרײַהייט, יושר און שלום אין ליכט פֿון דער וויזיע פֿון די נבֿיאים פֿון ישׂראל; זי וועט מקיים זײַן פֿולשטענדיקע געזעלשאַפֿטלעכע און פּאָליטישע גלײַכבאַרעכטיקייט אַלע אירע בירגער אָן אונטערשייד פֿון רעליגיע, ראַסע און מין; זי וועט פֿאַרזיכערן פֿרײַהייט פֿון רעליגיע, געוויסן, לשון, דערציִונג און קולטור; זי וועט היטן די הייליקע פּלעצער פֿון אַלע רעליגיעס; און זי וועט זײַן געטרײַ די פּרינציפּן פֿון טשאַרטער פֿון די פֿאַראייניקטע פֿעלקער.
מדינת־ישׂראל איז גרייט מיטצואַרבעטן מיט די אינסטיטוציעס און רעפּרעזענטאַנטן פֿון די פֿאַראייניקטע פֿעלקער כּדי מקיים צו זײַן די רעזאָלוציע פֿון דער פֿאַרזאַמלונג פֿון 29סטן נאָוועמבער 1947, און וועט אַדורכפֿירן די עקאָנאָמישע פֿאַראייניקונג פֿון גאַנץ ארץ־ישׂראל.
מיר רופֿן די פֿאַראייניקטע פֿעלקער צו געבן אַ האַנט דעם ייִדישן פֿאָלק בײַם בויען די ייִדישע מלוכה און אָנצונעמען מדינת־ישׂראל אין דער ברידערשאַפֿט פֿון פֿעלקער.
מיר רופֿן – אין מיטן דער אַטאַקע וואָס מע פֿירט קעגן אונדז במשך די חדשים – צו די אַראַבישע אײַנוווינער פֿון מדינת־ישׂראל צו היטן שלום און אָנטייל צו נעמען אין אויפֿבויען די מדינה אויפֿן יסוד פֿון פֿולער און גלײַכער בירגערשאַפֿט און פֿולער רעפּרעזענטאַציע אין אַלע אירע אינסטיטוטציעס, סײַ דערווײַליקע, סײַ באַשטיייִקע.
מיר שטרעקן אויס די האַנט אַלע שכנישע מלוכות און זייערע פֿעלקער ווי אַן אָנבאָט פֿון שלום און גוטער שכנימשאַפֿט, און מיר רופֿן זיי צו שטעלן קעגנזײַטיקע פֿאַרבינדונגען פֿון אַרבעט און הילף מיטן אומאָפּהענגיקן ייִדישן פֿאָלק אין זײַן לאַנד. מדינת־ישׂראל איז גרייט צו געבן צו שטײַער אין דער צוזאַמענאַרבעט לטובֿת דער אַנטוויקלונג פֿון גאַנצן מיטל־מיזרח.
מיר רופֿן צום ייִדישן פֿאָלק אין אַלע תּפֿוצות זיך צו סאָלידאַריזירן מיט די ייִדן פֿון ייִשובֿ מיט עלייה און אויפֿבוי, און צו שטיין לעבן אונדז אין גרויסן געראַנגל נאָכן קיום פֿון דער דורותדיקן חלום – גאולת־ישׂראל.
מיט בטחון אין דעם פֿעלדז פֿון ישׂראל שרײַבן מיר אונטער מיט אונדזערע חתימות די דאָזיקע פּראָקלאַמירונג אויף דער זיצונג פֿון דערווײַליקן מלוכה־ראַט, אויפֿן באָדן פֿון היימלאַנד, אין דער שטאָט תּל־אָבֿיבֿ, דעם ערבֿ־שבת, פֿינף טעג אין אייר תּשח, דעם 14טן מײַ 1948.
דוד בן־גוריןאַ סך מענטשן, אַרײַנגערעכנט געבילדעטע ייִדן פֿון אַ גאַנץ יאָר, ווערן פֿאַרחידושט, ווען זיי דערוויסן זיך וועגן דער אוניקאַלער אַרכיטעקטור־ און מאָלערײַ־טראַדיציע פֿון הילצערנע שילן, וועלכע איז אַמאָל אָנגענומען געוואָרן אין גאַנץ ליטע און פּוילן, ווי אויך אין אַ טייל אַנדערע ראַיאָנען פֿון מיזרח־אייראָפּע. פֿאַר אַ הײַנטיקן ייִד האָבן די אַלטע מיזרח־אייראָפּעיִשע בתּי־תּפֿילות אַ כּמו־מיזרחדיקן טעם, ווי זיי וואָלטן געשטאַנען נישט אין די ליטווישע שטעטלעך, נאָר ערגעץ אין כינע אָדער טיבעט.
לייענט ווייטער אין פארווערטס (יואל שרייבט ווידער אן א מאדנע-פראוואקאטיווע ארטיקל!)
די "טרויערנדיקע" רעגירונג פֿון ישׂראל האָט זיך אָבער נישט צו שטאַרק — נאָר טאַקע אינגאַנצן נישט —איבערגענומען און זיך פֿון דעם צום האַרצן נישט גענומען. זי האָט זיך נישט גענייטיקט אין קיין מיטגעפֿיל, ווײַל זי האָט אין דעם ענין קיין געפֿיל נישט אַרויסגעוויזן. זי האָט אַפֿילו קיין נעקראָלאָג אין די צײַטונגען נישט פֿאַרעפֿנטלעכט, ווי עס פֿירט זיך, געוויינטלעך לגבי אַנדערע אנשי־ציבור אָדער קולטור־גיבורים, וואָס "זינדיקן נישט" מיט קיין ליבשאַפֿט צו ייִדיש.
