מזל־טובֿ, ביילע!

צווישן די געווינער דאָס יאָר פֿון חשובֿן National Heritage Award, דעם לאַנדס העכסטן כּבֿוד פֿאַר טראַדיציאָנעלער און פֿאָלקסקונסט, איז געווען ביילע שעכטער־גאָטעסמאַן, ייִדישע פּאָעטעסע, זינגערין, און שרײַבערין פֿון זינגלידער. דאָס איז דאָס ערשטע מאָל וואָס אַ ייִדישער שרײַבער האָט געוווּנען דעם פּריז, וואָס נעמט אַרײַן אַ האָנאָראַר פֿון צוואַנציק טויזנט דאָלאַר און אַ צערעמאָניע און אַ פֿאָרשטעלונג אין וואַשינגטאָן, די־סי.

די סאַמע איסט־סײַדיקסטע גאַס אויף דער איסט־סײַד

אָדער: ערשטע אײַנדרוקן

מיר וווינען שוין אַ פּאָר חדשים אויף דער איסט־סײַד. און וועלכע גאַס דערמאָנט מיר צום מערסטנס אין דער „אַלטער“ איסט־סײַד פֿון פֿאַרצײַטנס?

קלינטאָלן־סטירט, פֿאַרשטייט זיך, יענע גאַס וואָס לויפֿט פֿון מײַן בנין ביז האַוסטאָן. די גאַס איז אַ לעבעדיקע, לויפֿט איבער מיט כּוח און איבערגעשריגענע שלום־עליכמס און זײַ־געזונטס, מיט געוואָרפֿענע בחורישע בליקן און מיידלשע אָפּלייקענישן. היימישע בעקערײַען, קראָמען וווּ מע קען קויפֿן די בטעמטסטע ניגונים, רעסטאָראַנען וואָס דערמאָנען אין באָבעשן געקעכטס.

דאָס אַלץ, האָט איר שוין געכאַפּט, אויף שפּאַניש.

פֿאַראַן אַ גאַסן־קולטור אין וויליאַמסבורג, באָראָ־פּאַרק, און די (אַנדערע) ייִדישע געגנטן אין מאַנהעטן? זיכער. נאָר איז זי אַזוי לעבעדיק־פֿריש און (דעם אמת געזאָגט) פֿרעך־טומלדיק ווי אויף קלינטאָלן? אַ גרויסער ספֿק. דאָס האָט מען צו דאַנקען דעם אימיגראַנטן־שוווּנג, וואָס פֿעלט שוין בײַ אונדז ייִדן (חוץ די סאָוועטישע און – אפֿשר – די יורדים) אַ פֿערציק יאָר.

איך ראָמאַנטיזיר? זיכער. ניט אָבער אָן אַ גרונט..

אַלטע ווערטער

פֿון שמואל האַלקין

אַלטע, אָפּגעלעבטע ווערטער,
כּישוף, גורל און באַשערטע,
רוף אָן, מלאך – וועט מען לאַכן,
לאַכן פֿון די אַלטע זאַכן.

נאָר אויב ווילסט דעם אמת וויסן –
וועט אַמאָל אונדז שטאַרק פֿאַרדריסן,
וואָס מיר האָבן אין די יאָרן
זייער חן און מיין פֿאַרלאָרן.

טרעפֿט אַמאָל – אין רייד פֿאַרפֿעלט אונדז
גראָד דאָס וואָרט, דאָס וואָרט דאָס זעלטנס,
וואָס עס שטייט זיך פֿונדערווײַטנס,
קוקט אַלץ: ווער וועט אים פֿאַרבײַטן.

און פֿאַרנעמען נעמט דאָס וואָרט
ווייניק צײַט און ווייניק אָרט.

אָט, למשל, לאָמיר נעמען
אָט אַזעלכע אַלטע נעמען:
גאָט, און גנאָד, און גליק, און זײַן . . .
וואָס־זשע קאָן נאָך גרינגער זײַן?
אין איין שורה אויסגעשטעלט
גאָר דאָס בעסטע אויף דער וועלט –
גאָר דאָס שענסטע, וואָס אונדז פֿעלט.

1954