יום חמישי, דצמבר 25, 2008

Happy Holidays

אין יעדער מתּנה מײַנער
איז אײַנגעוויקלט
אַ האַנט וואָס שטויסט
רייד וואָס נודזשען
אויגן קוים־קוים פֿאַרטרערטע.
נאָר מאַך זיך ניט הערנדיק
און נעם אָן מיט ליבשאַפֿט.

בענטש מיט דײַן פֿײַערטאָג
די געמישטע געפֿילן פֿון אונדזער באַקאַנטשאַפֿט.

יום חמישי, דצמבר 18, 2008

געשנייענישן, 2

דאָרט אויף בלויע נאַכטן־שנייען
צווישן הוילע ביימער־ריטער
שפּאַנט מײַן מלאך, שפּאַנט דער היטער
פֿון די ערשטע, שטומע ווייען ...

ֿאונטער הויכן, הייסן הימל,
אויף באַזונטע ברייטע ווײַטן
שוועבט מײַן יוגנט אַ פֿאַרשײַטע
אין אַ גאָלדן קאָרן־רעמל.

שנייען, ברייטן, הימלען קלאָרע --
אײַך מײַן ערשטע, אײַך מײַן לויטערע אַזכּרה!...

--דוד האָפֿשטיין, 1912 (פֿון ליד "ערשטע באַוווּנדערונג")

יום רביעי, דצמבר 17, 2008

פּאָפּולערסטע זוך־טערמינען

איר זײַט צום ערשטן מאָל מגוגל געוואָרן אַהער?

איך מוז אײַך אַנטוישן. כ'בין ניט הײַמיש און כ'בין ניט סעקסי.

יום שלישי, דצמבר 16, 2008

געשנייענישן, 1

בײַם פֿײַן-פֿייר סופּערמאַרקעט שטייט אַ מענטש און דעקלאַמירט ישעיה־הנבֿיא הויך אויף אַ קול. אויף שפּאַניש, פֿאַרשטייט זיך.

יום שני, דצמבר 15, 2008

קען היינט זיין א יידישע פילאסאפיע?

[די ווייטערדיקע געדאנקען זיינען ניט מיינע, נאר פון א ייד פון מיין שול, ריטשארד קליימאן. ברענג איך זיי פארטייטשט אויף יידיש. המשך קומט.]

דעם 12טן נאוועמבער, נאך אלץ אין די ערשטע טעג נאך אבאמאס ניצחון (און מסתמא דערפאר מערסנטס אומבאמערקט) האט דער יידישער טעאלאגישער סעמינאר ארויסגעגעבן א מעלדונג, אז זיין אפטייל פון יידשער פילאסאפיע וועט מען ווייטער אנרופן דער אפטייל פון יידשער מחשבה, איז א סימן, אז די יידישע פילאסאפיע איז ממש היינט א יורד. נאר פאר וואס? מע קען אפשר טענהן, ווי דער באוווסעטר יידשער דענקער ניעל גילמאן אין זיין נייסטן בוך, אז נאר טייל יידן דארפן האבן די יידישע פילאסאפיע. די יידן וואס זיינען (אדער האלטן זיך פאר) אויטענטיש, דארפן זיף ניט ספראווען מיט קיין אמתדיקן קאנפליקט צווישן זייער יידישע וועלט און די גויישע. דער איינציקער היינטיקער ציל פון דער יידישער פילאסאפיע איז אן אפאלאגעטישע, דהיינו פארטיידיקן די יידישע פראקטיק פון דרויסן אדער, ווידער, פון דרויסן קריטיקירן זי. מע קען אפילו טענהן, אז די יידישע פילאלסאפיע (אריינגערעכנט דעם רמבם) איז קיין מאל ניט געווען קיין אומאפהענגיקער פילאסאפישער יש, נייערט א יידישע אפשפיגלונג פון דרויסנדיקע פילאסאפישע שטראמען. אז מע פרוווט זיך דערמאנען אין די סאמע וויכטיקסטע יידישע פיגורן פון אלע צייטן, וועט מען אנטרעפן אויף זעלטן וועמען וואס ס'איז אן אמתער יידשער פילאסאף.


יום שישי, דצמבר 12, 2008

יוגנט.נעט

יוגנטרוף דערהײַנטיקט זיך אויפֿן עולם-הוועב.

יום חמישי, דצמבר 11, 2008

קלמן דממה דקה

"יאָ, קלמן דממה דקה איז געווען אַ פּאַסקודניאַק, נאָר ער איז געווען אַ פּאַסקודניאַק אַ למדן, און אין זײַנע ניט־מעסיקע רייד אַקעגן די רביים און די מיט־תּלמידים האָט ער אָפֿט מאָל אַרויסגעזאָגט געדאַנקען, וואָס אַנדערע האָבן זיך ניט געוואַגט אַפֿערצוברענגען אויף די ליפּן."

יום שלישי, דצמבר 09, 2008

דער בלאָגער פֿרעגט אַן עצה

לעצטנס האָב איך ניט-ווילנדיק באַליידיקט אַ שרײַבער פֿאַר אָ ייִדישער אויסגאַבע, און געבעטן (כאָטש ניט אויסגעבעטן) מחילה. איצט האָט יענער שרײַבער אָנגעשריבן אַן אַרטיקל פֿאַר דער זעלבער אויסגאַבע, וואָס בעט אַראָפּגעריסן צו ווערן - ס'איז אַ שטיק פֿאַרפֿירערישע נאַרישקייט וועגן אַן ענין וואָס מע מוז באַהאַנדלען אויף אַן אַחריותדיקן אופֿן. מיר דאַכט (און כ'זאָג דאָס אָן פֿאַלשער באַשיידנקייט) אַז כ'בין מחוייבֿ דאָס צו קאָרעגירן, ואם לא עכשיו...?

וואָס וואָלט איר געטאָן? מקריבֿ זײַן דעם אמת אויפֿן מזבח פֿון גוט-ברודערשאַפֿט, אָדער פֿאַרקערט?

יום רביעי, דצמבר 03, 2008

"דאָס ייִדישע קול": פּראָגראַם וועגן דער שחיטה אין מומבײַ

פֿון גיטל שעכטער-ווישוואַנאַט:

אַן אינטערוויו מיט מלך ווישוואַנאַט, וועגן זײַנע פּערזענלעכע איבערלעבונגען אין שײַכות מיט דער פֿרישער טראַגעדיע אין אינדיע, וועט אָפּגעהאַלטן ווערן אויף דער באָסטאָנער ראַדיאָ-פּראָגראַם "דאָס ייִדישע קול."

מיטוואָך, דעם 3טן דעצעמבער (טאַקע הײַנט)
8:30-7:30 אין אָוונט
די סטאַנציע:
WUNR 1600 AM (Brookline, MA)

מע קען עס אויך הערן אין אַ דירעקטן שטראָם דורך yiddishvoice.com אָדער wunr.org